NBB - Nationale Bank van België
De NBB, of Centrale Bank van België, is sinds 1850 de centrale bank van België. Naast het monetaire beleid heeft de NBB nog tal van andere taken. Haar belangrijkste doelstelling is waarde creëren voor haar aandeelhouders.
Het NBB-statuut
De NBB is een openbare instelling in de vorm van een naamloze vennootschap.
Zij verschilt echter van naamloze vennootschappen door haar rechtsvorm en haar specifieke regels en organen.
Het aandelenkapitaal van de NBB
Het maatschappelijk kapitaal van de NBB bedraagt 10 miljoen euro en wordt vertegenwoordigd door 400.000 aandelen.
50% van het aandelenkapitaal van de NBB is in handen van de Belgische Staat. Deze laatste bezit 200.000 aandelen, die op naam staan en niet overdraagbaar zijn.
De overige 50% zijn genoteerd op Euronext Brussel. Deze aandelen zijn vrij verhandelbaar en kunnen twee vormen aannemen: op naam of gedematerialiseerd.
Zijn lidmaatschap van het Eurosysteem
Sinds de invoering van de euro op 1 januari 1999 maakt de NBB deel uit van het Eurosysteem.
Het Eurosysteem bestaat uit de Europese Centrale Bank (ECB) en de nationale banken van alle EU-lidstaten die op de euro zijn overgegaan.
Het is verantwoordelijk voor het voeren van het monetaire beleid van het eurogebied. Zijn doelstelling, zoals vastgelegd in het Verdrag van Maastricht, is het waarborgen van prijsstabiliteit in het gehele eurogebied ter ondersteuning van duurzame economische groei.
Le gouverneur de la BNB fait partie du Conseil des gouverneurs, principal organe décisionnaire de l’Eurosystème. La BNB participe donc à la préparation ainsi qu’à l’exécution des ses décisions.
De 4 belangrijkste missies van de NBB
Zoals alle centrale banken heeft de NBB vier hoofdtaken. Die opdrachten hebben tot doel het welzijn te waarborgen, vertrouwen te scheppen en de veiligheid van het financiële stelsel te verzekeren.
Behoud van prijsstabiliteit
Prijsstabiliteit is het hoofddoel van het Eurosysteem. Het geeft burgers en bedrijven het vertrouwen om hun toekomst te plannen.
Alle centrale banken proberen daarom de waarde van geld te behouden door ervoor te zorgen dat de inflatie noch te laag noch te hoog is en voorspelbaar en stabiel blijft.
In de eurozone is de doelstelling voor de middellange termijn een inflatie van 2%.
In de herziene monetaire strategie van de ECB (Europese Centrale Bank) wordt deze doelstelling als symmetrisch omschreven. Dit betekent dat zowel positieve als negatieve afwijkingen van deze inflatiedoelstelling als even ongewenst worden beschouwd.
Veiligheid van bankbiljetten en efficiënte betalingssystemen
De NBB is ook verantwoordelijk voor de veiligheid van de bankbiljetten en de efficiëntie van de betalingssystemen.
Voor de goede werking van de economie moeten betalingen met vertrouwen en op een vlotte manier kunnen gebeuren.
De bankbiljetten zijn het bekendste product van de NBB. Zij drukt ze sinds 1851.
Zoals alle leden van het Eurosysteem geeft de NBB bankbiljetten en munten uit op vraag van de bankinstellingen die de deposito’s en opnames van het publiek doorgeven.
Het waarborgen van de financiële stabiliteit en het toezicht op het financiële stelsel
De soliditeit van de financiële instellingen en de financiële stabiliteit zijn essentieel voor het behoud van de welvaart.
Daarom is de tweede taak van de NBB het toezicht op het financiële stelsel zodat het betrouwbaar en efficiënt blijft en de financiële stabiliteit wordt gewaarborgd.
Verstrekking van economische en financiële gegevens en analyses
De vierde opdracht van de NBB is het verzamelen, analyseren en verspreiden van financiële en economische informatie.
Naast macro-economische informatie over de Belgische economie in haar geheel, verzamelt de NBB ook zogenaamde micro-economische informatie over individuele economische agenten en ondernemingen.
Die gegevens zijn nodig om problemen op te sporen, aanbevelingen te doen en dus een kwaliteitsvol monetair beleid te voeren.
De meeste verzamelde statistieken of andere studies over de economie van het land zijn beschikbaar voor derden.
Andere taken van de Nationale Bank van België
Internationale missies
De actieve internationale rol van de NBB, die vaak gekoppeld is aan haar opdracht van financiële en monetaire stabiliteit, vloeit voort uit haar verantwoordelijkheden als lid van het Eurosysteem en als centrale bank.
Internationaal Monetair Fonds (IMF)
Het IMF werd opgericht in 1944 en houdt zich vooral bezig met het toezicht op het economisch beleid van zijn lidstaten.
De NBB neemt, in samenwerking met de Belgische overheid, deel aan de uitwerking van de standpunten van de uitvoerend directeur van het IMF die België vertegenwoordigt.
Bovendien financiert de NBB de bijdragen van de Belgische Staat aan het kapitaal van het IMF. Dat kapitaal maakt het mogelijk de economische aanpassingsprogramma’s van lidstaten in financiële moeilijkheden te ondersteunen.
Ten slotte organiseert de NBB het jaarlijkse bezoek van een IMF-delegatie aan België. Dit bezoek vindt plaats in het kader van onderzoeken naar de financiële en economische situatie van het land.
Bank voor Internationale Betalingen (BIB)
De NBB is een van de historische aandeelhouders van de BIB. De BIB, opgericht in 1930, speelt als centrale bank een belangrijke ondersteunende rol in de comités van de Financial Stability Board en de G10, die tot taak hebben het internationale financiële stelsel te reguleren en te controleren.
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO)
De OESO wordt door haar 38 lidstaten gezien als een belangrijk forum voor reflectie.
De analyses van de OESO dragen bij tot een nauwgezette opvolging van de financiële en macro-economische ontwikkelingen in die landen.
De NBB neemt deel aan de werkgroepen van het Comité voor Economische Politiek en aan de werkzaamheden van het Comité voor Kapitaalbewegingen en Onzichtbare Transacties en het Comité Financiële Markten.
Europese Unie
De NBB neemt actief deel aan een reeks werkgroepen en comités die onder auspiciën van de EU-instellingen opereren, zoals het Comité voor Economische Politiek en het Economisch en Financieel Comité.
Ze draagt ook bij tot de uitvoering van de Europese bankwetgeving en onderhandelt en bereidt meer in het algemeen Europese richtlijnen voor die van invloed zijn op financiële aangelegenheden.
Wereldhandelsorganisatie (WTO)
De in 1995 opgerichte WTO is verantwoordelijk voor de toepassing van de regels voor de handel tussen staten. Haar belangrijkste opdracht bestaat erin de voorspelbaarheid, de goede werking en de vrijheid van de handel te bevorderen.
De NBB assisteert de Belgische regering bij het toezicht op de financiële diensten in het bijzonder en op de onderhandelingen over de liberalisering van de handel die binnen de WTO worden gevoerd.
Diensten aan de Staat
De NBB fungeert als kassier van de Staat. Zij centraliseert de uitgaven en ontvangsten van de federale Staat op de rekening die de Belgische Schatkist bij haar aanhoudt.
Op die rekening worden ook alle verrichtingen geregistreerd die de NBB voor rekening van de Staat uitvoert. Ze bevat ook het saldo van de verrichtingen van bpost in het kader van de oprichting, de rentebetaling en de terugbetaling van staatsleningen.
Diensten aan de financiële sector
Als spil van de financiële sector heeft de NBB, zoals de meeste centrale banken, een reeks diensten ontwikkeld die ter beschikking staan van de kredietinstellingen.
Deze omvatten het effectenvereffeningsstelsel (NBB-SSS) en TARGET-diensten.
Diensten aan particulieren en scholen
Als instelling met een opdracht van algemeen belang levert de NBB ook veel diensten aan particulieren en scholen:
- Inwisseling van munten en biljetten
- Effecten en coupons: als kassier van de Staat zorgt de NBB voor de betaling op de vervaldag van alle effecten en coupons die op de overheidsschuld verschuldigd zijn.
- Centrale des crédits aux particuliers (CCP): de CCP is een instrument om overmatige schuldenlast te bestrijden. Alle kredieten die aan natuurlijke personen voor privédoeleinden worden verstrekt, worden er geregistreerd. Ook alle daarmee verband houdende wanbetalingen worden geregistreerd. De CCP moet worden geraadpleegd voordat kredietverleners kredieten verstrekken. Lees ons artikel “Wat weet de Centrale voor consumentenkrediet over u?
- Balanscentrale: de rol van de Balanscentrale is het verzamelen en verwerken van de jaarrekeningen van bijna alle in België werkzame rechtspersonen. Vervolgens stelt zij deze informatie ter beschikking van iedere belanghebbende.
- Documentaire collectie: de NBB beschikt over een documentaire collectie die gespecialiseerd is in de domeinen financiën, economie en monetair beleid. Deze werken kunnen alleen via interbibliothecair leenverkeer worden geraadpleegd.
- NBB Museum
NBB-diensten aan centrale banken
Als lid van het Eurosysteem biedt de NBB reservebeheerdiensten aan. Van deze diensten kunnen profiteren:
- Elk land buiten de eurozone (met inbegrip van alle overheidsorganen of overheidsinstanties)
- Elke monetaire autoriteit of centrale bank van een land buiten het eurogebied
- Andere internationale organisaties dan communautaire organen en instellingen
De volgende diensten worden aangeboden:
- Effectenrekeningen
- Bewaarnemingsdiensten (diensten beperkt tot effecten die geregistreerd zijn in het effectenvereffeningsstelsel van de NBB)
- Afwikkelingsdiensten (diensten beperkt tot effecten die geregistreerd zijn in het effectenafwikkelingssysteem van de NBB)
- Vergoeding van rekeningen-courant
De NBB biedt deze diensten aan als individuele dienstverlener. Dit gebeurt in het kader van de reservebeheersdiensten van het Eurosysteem.
De organen van de NBB
De Gouverneur
De gouverneur wordt door de koning benoemd voor een hernieuwbare termijn van vijf jaar en staat aan het hoofd van de NBB.
Hij zit de Regentenraad en het Uitvoerend Comité voor en handhaaft hun beslissingen. Hij vertegenwoordigt de NBB ook in rechte.
Daarnaast zetelt hij in de Raad van Bestuur van de ECB, die onder meer verantwoordelijk is voor het nemen van beslissingen over het monetaire beleid van de eurozone.
Sinds 2 januari 2019 is Pierre Wunsch gouverneur van de BNP.
Het beheerscomité
Het Uitvoerend Comité is verantwoordelijk voor het beheer en de administratie van de NBB. Het bepaalt ook de oriëntatie van haar beleid.
Dit comité bestaat uit de gouverneur en maximaal vijf directeurs.
De Regentenraad
De Regentenraad bespreekt algemene kwesties met betrekking tot de NBB en de economische situatie.
Hij bestaat uit de gouverneur, alle directeurs en 14 regenten.
De sanctiecommissie van de NBB
De Sanctiecommissie heeft tot taak zich uit te spreken over het opleggen door de NBB van de bij wet bepaalde administratieve boetes aan de instellingen waarop zij toezicht houdt.
Deze Commissie bestaat uit 6 leden, benoemd door de Koning.
Het Resolutie College
Het binnen de NBB opgerichte afwikkelingscollege is aangewezen als afwikkelingsautoriteit. Het is bevoegd om de afwikkelingsinstrumenten toe te passen en de bevoegdheden uit te oefenen overeenkomstig de wet van 25 april 2014 betreffende het statuut van en het toezicht op kredietinstellingen.
Contact opnemen met de NBB
U kunt contact opnemen met de NBB via hun online contactformulier,per e-mail of per telefoon.
De telefoonnummers en e-mailadressen van hun verschillende afdelingen vindt u hier.
U kunt ook de lijst met veelgestelde vragen raadplegen.
Nationale Bank van België
Berlaimontlaan 14
1000 – Brussel
E-mail: info@nbb.be
Telefoon: +32 2 221 21 11
Website: www.nbb.be
